ถาม-ตอบ แจ๊ค หม่า จากหัวใจเจ้าของ SME

“ถาม-ตอบ แจ๊ค หม่า”

จากล่าสุดที่ผมได้เล่าเรื่อง คัมภีร์เต๋า “The TAO of Alibaba” ไปแล้ว วันนี้ผมจะเอาเรื่องที่ลึกขึ้น ที่ “แจ๊ค หม่า”แชร์ มาเล่าให้ฟังกันครับ ใครกำลังทำธุรกิจขนาดกลางแล้วมีปัญหาในการต่อสู้บริษัทใหญ่อยู่

อยากให้ลองอ่านดูครับ :D

ในคลาสเรียนนั้น พวกผมได้ถามคำถามกับ พี่แจ๊ค ไปประมาน 3 - 4 ข้อ ที่เป็นคำถามที่คิดมาจากหัวใจเจ้าของ SME จริงๆ และพอได้ฟังพี่เค้าตอบ ผมก็คิดว่ามันคงจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆ ที่เป็นเจ้าของธุรกิจเหมือนกัน จึงเอามาเล่าตามนี้ครับ (แอบเอาคลิปที่อัดมาให้ด้วยครับ 55)

[1]

คำถาม : ในวันที่ Alibaba เริ่มต้น วันนั้นมียักษ์ใหญ่อย่าง eBay เข้ามาบุกตลาดจีน อยากรู้ว่าคุณรับมือกับคู่แข่งต่างชาติใหญ่ๆ แล้ว เอาชนะจนกลายเป็นยักษ์เสียเองได้ยังไงครับ?

พี่แจ๊ค: วันนั้นเอาจริงๆ แล้ว ผมก็กลัวเหมือนกันนะ เค้ามีทรัพยากรพร้อม เทคโลยีที่ดีกว่า พนักงานที่เก่งกว่าเรา แต่ผมมั่นใจว่ามีอยู่อย่างเดียว ที่ผมเหนือกว่า นั่นคือ “เรารู้จักคนบ้านเราดีที่สุด”

“ธุรกิจเล็กต้องทำเหมือนมด หลบดีๆ ยังไงช้างก็กระทืบไม่โดน”

เราต้องเข้าใจลูกค้าให้ลึกกว่า เราต้องหาจุดเฉพาะที่เราเก่งกว่า เราจะได้ไม่ต้องสู้กับเค้าตรงๆ ถึงแม้จะโดนกดยังไง เราก็จะไม่ยอมแพ้ เราจะหาทางของเราให้ได้! เราคิดอย่างเดียวว่า เรายังเด็กกว่า เราตัวเล็กกว่า เราคล่องตัวกว่าเค้า ฉะนั้นเราจึงลองผิดลองถูกไปเรื่อยๆ ได้ จนกว่าจะทำบริการให้ถูกใจลูกค้า

ทุกๆ คนมีถิ่นของมัน เราก็มีถิ่นของเราเช่นกัน

ไม่มีใครโดนเสือฆ่า ถ้าคุณไม่เดินเข้าไปในป่า

ไม่มีใครตายด้วยฉลาม ถ้าคุณไม่ว่ายเข้าไปในน้ำทะเล

คู่แข่งอาจจะแข็งแกร่ง แต่เค้าก็มีขอบเขตของเค้า

พวกเค้าอาจจะเป็นยักษ์ใหญ่ แต่ถ้ามาประเทศเรา พื้นที่เรา คนของเรา

เรารู้จักดีกว่าเค้าเยอะ เรารู้ดีว่าต้องบริการลุกค้ายังไง แบบไหนคนชอบ ยังไงๆ เราก็ไม่ยอมแพ้แน่ๆ

แจ๊ค หม่า เองเคยให้สำภาษณ์ไว้ในรายการฟรั่งตั้งแต่ 10 กว่าปีที่แล้วว่า

“ถ้าเปรียบ eBay เป็นฉลามแห่งมหาสมุทร เราก็เป็นจระเข้แห่งแม่น้ำแยงซี ถ้าฉลามนั้นเข้ามาสู้ในน่านน้ำเรา เราชนะแน่นอน”

[2]

คำถาม: อะไรคือสิ่งที่พิเศษที่สุดในตัวคุณ ที่ทำให้คุณประสบความสำเร็จมาจนถึงทุกวันนี้?

พี่แจ๊ค: ผมคิดว่าเพราะคำว่า “Empathy” นะ เราเข้าใจลูกค้าและมนุษย์ บริษัทเราทำเพราะอยากช่วยเหลือธุรกิจรายย่อยจริงๆ

ช่วงที่เศรษกิจไม่ดีในยุคนั้น เราคิดเสมอว่า กว่าหลายพันเจ้าที่เค้าพึ่งพิงเว็บไซต์เราเป็นที่หารายได้ เค้า

ถ้าเราล้ม คนอื่นต้องล้มตายตาม Alibaba ไปด้วย เราต้องทำยังไงก็ได้เพื่อไม่ได้พวกเค้าเหล่านั้นล้มไป

eBay ตอนนั้นมีค่าแรกเข้าสำหรับคนที่จะมาเปิดร้านบนเว็บ ทั้งๆ ที่เศรษฐกิจไม่ดี

Taobao ไม่มีเลย ทุกอย่างเริ่มฟรี! และ ถ้าคุณยังไม่มีธุรกิจ เราช่วยคุยปรึกษา ช่วยจดทะเบียน ไปจนถึงช่วยตั้งให้ด้วยเลยนะ

เราใส่ใจกับเรื่อง Mission และ Values มากที่สุด

ทั้งหมดอยู่ที่ Value System ฉะนั้นหัวหน้าจึงเข้าใจ พนักงานจึงเข้าใจ และ ลูกค้าก็เข้าใจ

เมื่อบริการเราดี เอาลูกค้าเป็นที่ตั้ง นั่นจึงทำให้ธุรกิจเราไปรอดจนถึงวันนี้ได้

[3]

คำถาม: เวลาผิดพลาด เวลาโดนหักหลังแล้วท้อไหม? คุณจัดการกับความผิดหวังยังไง?

.

พี่แจ๊ค: ไม่ท้อนะ หากเรารู้ว่าความผิดพลาดมันเป็นเรื่องปกติ ทุกๆ อย่างที่เราทำ หากต้องการทำอะไรใหม่ๆ มันก็ต้องมีผิดพลาดบ้าง แต่ผลลัพธ์นั้นไม่สำคัญเท่าว่า เราเรียนรู้จากมันหรือเปล่า และเราจะทำยังไงเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความผิดพลาดแบบนั้นอีก

แรกๆ ผมก็มีเครียดบ้าง แต่พอทำบริษัทที่ใหญ่ขึ้นมาแล้ว เรื่องเครียดมันดูเล็กลง แต่จำนวนมันมากขึ้นนะ

ถ้าเช่นนั้นเราต้องรู้ว่ามันคือธรรมชาติ และ มันจะไม่มีวันหายไป อยู่กับปัญหาให้ได้ ปล่อยวางให้เป็น และแก้ไขโดยไม่ใช้อารมณ์

ต้องมองให้เห็นภาพใหญ่ อย่ามองแค่ปัญหาข้างหน้า คิดให้ได้ว่า ทำยังไงให้บริษัทนี้ยั่งยืน Alibaba เองก็ตั้งใจว่าต้องการอยู่ได้ยาวนานไปเป็น 102 ปี (3 ศตวรรษ)

สุดท้ายแล้วอย่าไปเครียด อย่าไปท้อ สู้ต่อไปเรื่อยๆ โดยไม่ต้องคาดหวังมากไป ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จมักจะอยู่ที่ไหน

[4]

คำถาม: บริหารบริษัทจากเล็กๆ ให้ไปใหญ่ยังไง?

พี่แจ๊ค: บริษัทก็เหมือนคน แต่ละช่วงดูแลไม่เหมือนกัน

1 - 50 คน โจทย์หลักคือ ทำยังไงก็ได้ให้รอด

300 - 500 ก็เจอปัญหาหลัก เรื่อง การแข่งขัน

1500 - 2000 ปัญหาเก่าๆ เริ่มสบายแล้ว แต่จะเป็นเรื่องการสร้างคนเลือดใหม่มาสานงานต่อ

แต่พอมีพนักงาน 5000+ ปัญหาจะเริ่มคงที่แล้ว

บริษัทก็เหมือนกับมนุษย์นั่นแหละ เด็กๆ แรกๆ ก็ต้องล้มบ้าง รอยแผลเต็มไปหมด แต่เราต้องล้มเพื่อให้เรียนรู้ พอโตขึ้นก็เริ่มรู้สึกเก๋าและเก่ง คิดว่าตัวเองรู้ดีไปหมด แต่เราต้องควบคุมไม่ให้เราพลั้งทำอะไรผิดพลาดเป็นการใหญ่ พอตอนแก่ตัวลงเริ่มหมดแรง ไม่มีพลังทำอะไร แต่เราต้องหาทางลุกขึ้นมาสู้ และส่งพลังต่อให้คนรุ่นใหม่ให้ได้

ผมพยายามดูแลบริษัท ให้เหมือนดูแลคนในครอบครัว ทุกๆ อย่างมีอายุของมัน ทุกๆ บริษัทมีอายุแต่ต่างกันหมด ฉะนั้น ถ้าเครียดไปตั้งแต่เด็ก ก็จะไม่ได้ผิดพลาดไม่ได้เรียนรู้ ตั้งใจมากไป เห็นทุกอย่างเป็นเรื่องใหญ่ไป ก็หมดพลังเร็วไป ทำยังไงก็ได้ให้เรายั่งยืน ให้เราเป็นมนุษย์ที่อายุยืน

ปัญหาคือ พอคุณจะเริ่มใหญ่แล้วต้องรู้ตัวให้ทัน ผู้บริหาร การเป็นผู้นำ กลยุทธ์ การจัดการ การเทรนนิ่งต้องเปลี่ยนไปตามช่วงอายุ

“ทำธุรกิจไม่ต้องทำให้ใหญ่ แต่ต้องทำเพราะอยากทำและโฟกัสในสิ่งที่ตัวเองเก่ง”

Alibaba ไม่ได้ทำทุกอย่างด้วยตัวเองเรามีพาร์ทเนอร์ที่ช่วยเรื่องอื่นๆ เช่น การบริหารคลัง ก็ให้คนอื่นทำ แต่เราเอา Cainiao ส่งงานต่อผ่านระบบ

สำคัญที่สุด ต้องไม่ลืมโฟกัสของตัวเอง ต้องไปลืมว่าวันแรกเราตั้งบริษัทมาเพื่ออะไร อย่าไปเสียเวลากับเรื่องที่ไม่จำเป็น และ พยายามหาเวลาให้ตัวเองมามองภาพที่ใหญ่ขึ้น

ประมาณนี้ครับ!

ที่ผมสรุปมาได้ หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆ บ้าง

ก่อนจาก แจ๊ค หม่า ได้ทิ้งท้ายด้วย คำพูดสุดฮิต ที่พูดกันทั่วบริษัท Alibaba เป็นการเตือนใจที่ดีมาก อยากฝากให้เพื่อนๆ ลองนำไปคิดถึงหนทางของตัวเองนะครับ

“Today is hard, tomorrow will be worse, but the day after tomorrow will be sunshine”

วันนี้ว่าเหนื่อยแล้ว พรุ่งนี้ยังเหนื่อยยิ่งกว่า แต่วันมะรืน ฟ้าจะสดใส

“จงทำวันนี้ให้เต็มที่เถอะ อะไรที่แก้ได้วันนี้แก้เลย อย่าเก็บไว้พรุ่งนี้ เพราะพรุ่งนี้ งานอาจจะหนักกว่า และ ปัญหาอาจจะรุมเร้ากว่านี้อีกก็ได้ จงเตรียมสภาพบริษัทไว้ให้ดี เผื่อรับงานหนัก เผื่อรับปัญหาวันข้างหน้าที่ไม่คาดคิด พยายามอย่าโหมงานหนักคนเดียว ส่งต่องานไว้ใจให้คนอื่นช่วยบ้าง และจงอดทน กัดฟันสู้ไปให้ถึงจนสุดทาง จงเชื่อมั่นเถอะ ว่าในตอนสุดท้ายทุกๆอย่างจะออกมาสวยงาม และ วันนั้นทุกอย่างจะคุ้มค่า”

เป็นกำลังใจให้ทุกๆ คนที่สู้ครับ พวกเราอยู่เคียงข้างทุกๆ คนที่อดทน! ยังไง ก็ต้องลองตั้งคำถามกับตัวเองดูนะครับ ตัวคุณละ คุณคิดว่าไหวไหม ในการขยายไปต่อในอนาคต

ตัวคุณและธุรกิจตอนนี้ ได้เอาเวลาไปโฟกัสที่จุดสำคัญที่สุดของธุรกิจเต็มที่แล้วรึยัง? อะไรที่ยังทำเองอยู่แล้วไม่สำคัญ ถึงเวลารึยังครับที่จะ Outsource ให้คนที่เก่งกว่าช่วย?

ถ้าเป็นเรื่องบริหารคลังสินค้าออนไลน์ "เก็บ แพ็ค ส่ง" ระบบหลังร้านจัดการช่องทางการขาย ลองติดต่อพวกเรา MyCloudFulfillment เข้ามาก่อนสิครับ แล้วมาดูกันว่าพวกเราจะเป็นส่วนช่วยให้คุณขยายได้ยังไง

MyCloudFulfillment ขายของง่ายไม่ต้องแตะสต๊อก

บริการคลังสินค้าออนไลน์ เก็บ แพ็ค ส่ง ครบวงจร